ฆ่าสุนัขฝังไปกับศพ เชื่อว่าสุนัขจะนำทางคนตายไปเมืองฟ้า

งานศพยุคแรกอุษาคเนย์ (ภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้) ความเชื่อเกี่ยวกับความศักดิ์สิทธิ์ของหมาดำรงอยู่คู่อารยธรรมนุษย์มาอย่างยาวนานหลายพันปี หลักฐานทางโบราณคดีพบว่าในอดีตมนุษย์เคารพบูชาหมาในฐานะผู้ให้กำเนิด และมีอำนาจพิเศษในการนำทางมนุษย์ที่ล่วงลับไปแล้ว

ด้วยเหตุนี้  ในอดีตจึงเชื่อกันว่าเมื่อมนุษย์สิ้นลม การฆ่าหมาแล้วฝังไปกับศพจะช่วยให้วิญญาณหมาสามารถนำทางคนตายไปยังเมืองฟ้าหรือสวรรค์ได้อย่างแคล้วคลาดปลอดภัย   

หมาพาคนตายไปเมืองฟ้า ความเชื่อที่มีอยู่จริง

ความเชื่อดังกล่าวสอดคล้องกับหลักฐานทางโบราณคดีที่พบในประเทศไทยหลายแห่ง อาทิ การพบโครงกระดูกหมาในหลุมฝังศพคนในพื้นที่บ้านเชียง อ.หนองหาน จ.สกลนคร และบ้านโนนวัด อ.โนนสูง จ.นครราชสีมา เป็นต้น

นอกจากนั้น ยังมีการค้นพบ ภาพเขียนรูปหมาบนเพิงผาและผนังถ้ำแสดงผีขวัญบรรพชนในถ้ำหลายพื้นที่แถบภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ เขาจันทน์งาม อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา, ภูปลาร้า อ.ลานสัก จ.อุทัยธานี และถ้ำผาลายแทง อ.ภูกระดึง จ.เลย

ทั้งนี้ ความเชื่อว่าหมาเป็นตัวกลางเชื่อมโยงโลกมนุษย์เข้ากับโลกศักดิ์สิทธิ์ ปรากฏผ่านตำนานและพิธีกรรมของกลุ่มไทดำ ไทแถง ไมเมือง และจ้วง โดยเฉพาะพิธีส่งผีขวัญหรือคนตายขึ้นฟ้า ซึ่งปรากฎว่าหมาเป็นสัญลักษณ์ของพลังวิเศษที่สามารถนำทางวิญญาณของมนุษย์ไปยังภพภูมิอื่นได้

บทความ ‘บทบาทของหมาในตำนานและพิธีกรรมของชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในอุษาคเนย์’ ของ รศ.ดร.ปฐม หงส์สุวรรณ ผอ. สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน ม.มหาสารคาม พบว่า บทบาทของหมาในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีความใกล้ชิดอย่างมากกับวิถีชีวิตของผู้คนในแถบนี้ 

เพราะนอกจากหมาจะเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์หรือที่บางความเชื่อเสนอว่าหมาเป็นผู้ให้ข้าวให้น้ำแก่มนุษย์

หรือชาติพันธุ์มอญและเขมรเชื่อว่าหมาเป็นผู้นำพันธุ์ข้าวจากสวรรค์มาประทานแก่มวลมนุษย์นั้น หมายังเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้นำทางผีขวัญคนตายไปสิงรวมกับผีบรรพชนบนเมืองฟ้า ซึ่งเป็นความเชื่อร่วมกันของคนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรือที่รู้จักในนามรัฐสมาชิกอาเซียนในปัจจุบัน

นอกจากนั้น หลักฐานทางโบราณคดีอย่างโครงกระดูกหมาที่พบใน อ.ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ ยังปรากฎว่าหมาเหล่านั้นถูกสังหารเพื่อนำศพไปฝังพร้อมกับคนตาย โดยสภาพโครงกระดูกยังมีความสมบูรณ์จึงทำให้เชื่อได้ว่าการสังหารหมาเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรม เพื่อให้หมาเป็นพาหนะนำขวัญคนตายไปร่วมกับบรรพชนที่สถิตอยู่บนเมืองฟ้าหรือสรวงสวรรค์นั่นเอง

ทั้งนี้  ประเพณีสังหารหมาเซ่นผีบรรพชนเพื่อฝังรวมกับคนตายยังปรากฎในภาพเขียนสีหลายแห่ง  โดยเฉพาะตำแหน่งของหมาที่ถูกจัดวางให้อยู่ท่ามกลางผีบรรพชน หรือเป็นรูปหมากำลังหันหัวในลักษณะเหาะเหินลงมาจากฟ้าสู่ดิน

จึงการันตีได้ว่าความเชื่อเกี่ยวกับการฆ่าหมาฝังไปกับศพนั้นดำรงอยู่จริง และมีอิทธิพลในแถบอาเซียนมาเป็นเวลาหลายพันปีแล้ว

เส้นทางไปเมืองฟ้า

การฆ่าหมาเพื่อเป็นพาหนะนำขวัญคนตายนั้น เป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมส่งผีขวัญขึ้นฟ้าของคนตระกูลไต-ไท กระทำโดยหมอผีขับลำคำขับซึ่งคำส่งผีขวัญซึ่งมีลักษณะเป็นร้อยแก้วที่มีสัมผัสคล้องจองกัน มีการขับให้สอดรับกับท่วงทำนองของเสียงแคน

ซึ่งเส้นทางดังกล่าวมีความซ้อนทับกับเส้นทางอพยพของคนตระกูลไต-ไท จึงกล่าวได้ว่าเส้นทางส่งคนตายไปสวรรค์จึงเป็นการเดินทางย้อนรอยการอพยพของบรรพชนของคนตระกูลไต-ไท กลับไปยังถิ่นฐานเดิมก่อนการอพยพ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งได้ว่าเป็นการหวนคืนสู่ ‘บ้านเก่าเมืองนอน’ ในโลกแห่งความตายนั่นเอง

ซึ่งเชื่อว่าระหว่างการเดินทางกลับบ้านนั้น หมาจะเป็นผู้นำทางหรือพาหนะที่ช่วยนำพาดวงวิญญาณของคนตายไปสู่เมืองฟ้าได้อย่างสมปรารถนา

กรณีเส้นทางไปเมืองฟ้าของคนไต-ไทนี้ แสดงให้เห็นถึงความผูกพันกับพื้นที่ ซึ่งมีความลึกซึ้งและเกี่ยวพันกับสำนึกความเป็นชาติและอัตลักษณ์ที่หล่อหลอมชาติพันธุ์ดังกล่าวเข้าด้วยกัน ซึ่งแสดงออกมาผ่านพิธีกรรมส่งผีขวัญขึ้นฟ้า โดยเป็นการส่งคนตายกลับไปยังพื้นที่หรือแผ่นดินที่จากมาซึ่งเป็นทั้งถิ่นกำเนิดและชุมชนทางการเมืองที่สำคัญ

ซึ่งในกรณีนี้ หมาในฐานะตัวกลางที่เชื่อมโลกของคนเป็นกับคนตายจึงปรากฎอยู่ในวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ตั้งรกรากอยู่ตามเส้นทางดังกล่าว โดยเฉพาะแถวภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยไปยังกัมพูชา ลาว และเวียดนาม

นอกจากนั้น ยังปรากฏว่าบริเวณดังกล่าวยังปรากฎรูปวาดของหมาศักด์สิทธิ์เพศผู้เคียงคู่กับบุคคลสำคัญของชุมชนบริเวณหน้าผา ซึ่งเป็นบริเวณที่ชุมชนใช้เป็นศูนย์กลางของความศักดิ์สิทธิ์ ตลอดใช้เป็นพื้นที่ในการทำพิธีเซ่นไหว้สังเวยสิ่งมีชีวิตแก่ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ ซึ่งเชื่อว่าหนึ่งในพิธีกรรมเหล่านั้นคือ การฆ่าหมาเพื่อฝังลงไปพร้อมกับศพมนุษย์ รวมทั้งข้าวของเครื่องใช้ประเภทภาชนะต่าง ๆ เพื่อให้คนตายนำติดตัวไปใช้ในเมืองฟ้า

ของชำร่วยงานศพ ราคาถูก นิพพานกิฟ คลิก >>> Nippangift.com/top-10-funeral-souvenirs/

อย่างไรก็ตาม การฆ่าหมาเพื่อให้คนตายใช้เป็นพาหนะเดินทางไปสู่เมืองฟ้านั้น เป็นความเชื่อโบราณตามศาสนาผีที่ดำรงอยู่อย่างยาวนานมามากกว่า 2,000 ปี หากใช้บรรทัดฐานปัจจุบันวัดอาจดูเป็นเรื่องแปลก แต่ความเชื่อดังกล่าวก็ยังปรากฎร่องรอยอยู่ในพิธีศพและบูชาบรรพบุรุษของกลุ่มชาติพันธุ์ดังกล่าวในอาเซียนอยู่ไม่น้อยเช่นกัน