ลอยอังคาร พิธีส่งดวงวิญญาณสู่สุขคติภูมิอันร่มเย็น

ลอยอังคาร ถือเป็นพิธีการสุดท้ายในขั้นตอนของงานศพ ที่จัดขึ้นเพื่อส่งดวงวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้วให้ไปสู่สัมปรายภพหรือภพภูมิที่ดี ทั้งให้ได้  อยู่อย่างร่มเย็น ดั่งสายน้ำที่เย็นชื่นใจทุกครั้งที่ได้สัมผัส 

สำหรับพิธีลอยอังคารมีประวัติความเป็นมาและมีความหมายอย่างไร ตลอดจน ขั้นตอนพิธีลอยอังคาร จะเป็นอย่างไรบ้างนั้น เรามีคำตอบมาฝากกันค่ะ

ลอยอังคารที่ไหนดี <–คลิกอ่าน

ลอยอังคาร ต้องลอยภายในกี่วัน <–คลิกอ่าน

ลอยอังคาร ขั้นตอน <–คลิกอ่าน

ลอยอังคาร ประวัติ <–คลิกอ่าน

 

การลอยอังคาร คืออะไร (ลอยอังคาร แปลว่า)

 การลอยอังคารหมายถึง, การลอยอังคาร คือ พิธีการนำเถ้ากระดูกและเถ้าของสิ่งที่นำมาใช้ในการเผาศพไปลอยลงในแม่น้ำ 

 

ตามความเชื่อของคนไทยที่ว่า การนำอังคารของผู้ตายไปลอยในแม่น้ำ เป็นการส่งดวงวิญญาณของผู้ตายให้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุขในภพภูมิหลังความตายหรือในโลกหน้านั่นเอง

 

เพราะน้ำเป็นตัวแทนแห่งความเย็น ใครก็ตามที่ได้อยู่กับสายน้ำย่อมได้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุขด้วยเช่นเดียวกัน ซึ่งคนไทยส่วนมากจะแบ่งกระดูก (อัฐิ) มาเก็บไว้ส่วนหนึ่ง และนำอังคาร (เถ้ากระดูก) ไปลอยน้ำตามความเชื่อดังกล่าวอีกส่วนหนึ่ง

 

“อังคาร” ในที่นี้หมายถึง เถ้าถ่านของศพที่เผาแล้ว

 

พิธีลอยอังคาร การลอยอังคาร ภาษาอังกฤษ คือ Scattering ashes over water, Scattering ashes over the sea

 

พิธีลอยอังคาร เป็นพิธีกรรมความเชื่อตามหลักศาสนาฮินดูที่เผยแผ่เข้ามาสู่ประเทศไทย ตามความเชื่อของศาสนาฮินดูที่เชื่อว่าแม่น้ำคงคาเป็นแม่น้ำศักดิ์สามารถชำระล้างบาปให้กับผู้ที่ตายได้

ดังนั้นจึงนำร่างหรือเถ้ากระดูกของผู้ตายมาลอยในแม่น้ำคงคา เพื่อเป็นการชำระล้างบาปของผู้ตาย ทำให้ผู้ตายได้ขึ้นสวรรค์หรือไปเกิดใหม่ในที่ที่ดีกว่าเดิม

ดังนั้นเมื่อศาสนาพุทธและศาสนาฮินดูได้เผยแผ่เข้ามาสู่ประเทศไทย ธรรมเนียมการจัดพิธีศพและการลอยอังคารจึงเข้ามาด้วย ของที่ระลึกงานฌาปนกิจ ราคาส่ง ราคาถูก

 

ทำไมต้องลอยอังคาร

 

ประวัติการลอยอังคาร

ตามประวัติศาสตร์ของไทยไม่ได้ทำการบันทึกอย่างชัดเจนว่าการลอยอังคารเริ่มขึ้นในสมัยใด แต่ก็ได้มีการปฏิบัติการลอยอังคารสืบต่อมาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์  ซึ่งในช่วงแรกการลอยอังคารจะเป็นการปฏิบัติสำหรับเจ้านายชั้นสูงเท่านั้น 

ต่อมาได้มีการแพร่หลายมายังพระญาติและข้าราชการชั้นสูง วานิช จนถึงคนทั่วไป ด้วยเหตุว่าในสมัยก่อน การเผาศพจะทำการเผาโดยใช้ “เมรุลอย” ที่ก่อขึ้นเอง เมื่อทำการเผาเสร็จแล้วจะคงเหลือเถ้าถ่านของทั้งไม้ที่นำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงในการเผา และเถ้ากระดูกของคนตาย ซึ่งส่วนมากจะทำการทิ้งไว้เช่นนั้น ไม่ได้มีการจัดเก็บหรือนำไปฝังกลบ

 

เมรุลอย คือ การก่อสร้างเมรุเผาศพแบบชั่วคราว สามารถเคลื่อนย้ายได้ เพื่อใช้ในการเผาศพของบุคคลสำคัญต่างๆ เท่านั้น โดยเมรุลอยนี้จะมีความสวยงาม โดดเด่นทางด้านของโครงสร้างสถาปัตยกรรมที่สง่างาม เรียบหรู มีการตกแต่งประดับด้วยลวดลายไทยที่งดงาม วิจิตรบรรจงอย่างมาก

ขอบคุณข้อมูลจาก ผู้จัดการออนไลน์

 

 ทำให้มีการนำกุศโลบายการลอยอังคารมาใช้ เพื่อให้ญาติทำการเก็บเถ้าถ่านและเถ้ากระดูกของผู้ตายให้เรียบร้อยและนำไปลอยอังคารต่อไป 

 

การลอยอังคารเป็นพิธีที่สอดแทรกไปด้วยคำสอนทางพระพุทธศาสนา เพราะการลอยเปรียบเสมือนการปลดปล่อย การปล่อยวางและทำให้ผู้ที่อยู่เบื้องหลังให้เห็นหลักสัจธรรมที่แท้จริงของคนเราว่า เมื่อคนเราตายไปก็เหลือเพียงแค่กระดูก (อัฐิ) และเถ้า (อังคาร) เท่านั้น

ไม่ว่ายามที่มีชีวิตอยู่แม้จะขวนขวายเงินทองของมีค่ามากแค่ไหนก็ไม่สามารถนำติดตัวไปได้

ดังนั้น ยามมีชีวิตอยู่ จงทำแต่ความดี เพื่อที่ทุกคนจะได้จดจำในความดีของตัวท่าน และลูกหลานที่เคารพรักทุกคนจะมาไว้อาลัยท่าน พร้อมทั้งจัดพิธีลอยอังคารให้ด้วยความรักและเคารพในคุณงามความดีของท่านนั่นเอง

 

.

การลอยอังคาร เพื่ออะไร

ธรรมะทำไม 28 ตุลาคม 2559 ตอน ทำไมต้องลอยอังคาร

 

ของใช้ในการลอยอังคาร

พิธีลอยอังคารต้องเตรียมอะไรบ้าง พิธีลอยอังคาร สิ่งที่ต้องเตรียม – สิ่งของที่ใช้ในพิธีลอยอังคาร ก็คือ เครื่องไหว้ต่างๆ นั่นเอง โดยแบ่งออกเป็น 3 ส่วนด้วยกัน คือ เครื่องไหว้สำหรับการไหว้แม่ย่านางเรือ เครื่องไหว้บูชาเจ้าแม่นทีกับท้าวสีทันดร และเครื่องไหว้อังคาร ซึ่งแต่ละขั้นตอนจะมีสิ่งที่จำเป็นต้องใช้ดังนี้

 

1. เครื่องสำหรับไหว้แม่ย่านางเรือ

• ดอกไม้สด 1 กำหรือพวงมาลัยดอกไม้สด 1 พวง
• ธูปจำนวน 7 ดอก
• เทียนขนาด 1 บาท จำนวน 1 เล่ม
• พานขนาดเล็ก 1 ใบ สำหรับวางดอกไม้ธูปเทียนที่ใช้ในการไหว้แม่ย่านาง
• เชือกจำนวน 1 เส้น สำหรับใช้ในการมัดธูปและดอกไม้ติดที่บริเวณเสาของหัวเรือ

 

2. เครื่องสำหรับบูชาเจ้าแม่นทีและท้าวสีทันดร

• กระทงใบตองบรรจุด้วยดอกไม้ 7 สีจำนวน 1 กระทง
• ธูปจำนวน 7 ดอก
• เทียนขนาด 1 บาท จำนวน 1 เล่ม
• พานโตก 1 ใบ สำหรับวางรองกระทงที่บรรจุดอกไม้ 7 สี สำหรับไหว้เจ้าแม่นทีและท้าวสีทันดร

 

3. เครื่องสำหรับไหว้อังคารผู้ตาย บนเรือ

• **ลุ้ง สำหรับใส่อังคาร
• ผ้าขาวขนาด 0.5 เมตร X 0.5 เมตร สำหรับใช้ห่อลุ้ง 1 ผืน
• พวงมาลัยดอกไม้สดจำนวน 1 พวง
• ดอกไม้และกลีบดอกไม้ เช่น ดอกมะลิ กลีบกุหลาบ กลีบดอกดาวเรือง กลีบดอกบัว เป็นต้น สำหรับใช้ในการโรยในพิธีลอยอังคาร
• น้ำอบไทยจำนวน 1 ขวด
• ดอกกุหลาบสีขาวหรือสีแดงจำนวนเท่ากับผู้ที่มาร่วมพิธี
• เครื่องทองน้อย 1 ชุด ประกอบด้วยพานรอง 1 พาน พานพุ่มขนาดเล็ก 3 พาน เชิงธูป 1 อัน และเชิงเทียน 1 อัน หากไม่สามารถจัดเตรียมเครื่องทองน้อยสามารถใช้ธูป 1 ดอก เทียนขนาด 1 บาทจำนวน 1 เล่ม กระถางธูป 1 อัน เชิงเทียน 1 ชุดแทนได้
• สายสิญจน์จำนวน 1 ม้วน
• พานโตกขนาดกลาง 1 ใบ พานสำหรับวางรองลุ้งอังคาร
• พานก้นลึก 1 ใบ พานสำหรับใส่กลีบดอกไม้ที่นำมาโรยในการลอยอังคาร
• พานก้นตื้น 1 ใบ สำหรับวางเงินเหรียญ

 

***ลุ้ง (ลุ้งใส่อัฐิ, ลุ้งลอยอังคาร) เป็นภาชนะดินปั้น ที่ทำจากดินเหนียวล้วนๆ ไม่ผสมปูน ทำการขึ้นรูปเป็นโถ ไม่ผ่านการเผาใดๆ ทำให้สามารถละลายน้ำได้เป็นอย่างดี เพื่อใช้สำหรับบรรจุอัฐิและห่อด้วยผ้าขาวอีกชั้น เพื่อนำไปลอยยังแม่น้ำ (เหตุที่นิยมใช้ลุ้ง เนื่องจากการนำอัฐิห่อด้วยผ้าขาวเพียงอย่างเดียว เพื่อนำไปลอยอังคาร จะดูไม่ค่อยเหมาะสม ไม่เรียบร้อยสักเท่าไหร่)

.

ลอยอังคารที่ไหนดี

ก่อนที่จะจัดพิธีลอยอังคาร เจ้าภาพจะต้องทำการเลือกสถานที่และหาเรือที่จะใช้ในการนำอังคารไปลอย

สถานที่ ลอยอังคาร – ซึ่งในปัจจุบันนี้มีผู้ที่เปิดให้บริการเช่าเรือสำหรับทำพิธีลอยอังคาร ทั้งหน่วยงานของรัฐและเอกชน โดยเจ้าภาพจะต้องทำการจองล่วงหน้า พร้อมทั้งกำหนดวันเวลาที่ต้องการไปทำพิธี

 

เรือลอยอังคาร กองทัพเรือ ฐานทัพเรือสัตหีบ

ข้อมูลเพิ่มเติม คลิก <- – –

ลอยอังคาร ชลบุรี, ลอยอังคาร กองเรือยุทธการ – เรือลอยอังคาร หน่วยงาน กองทัพเรือ ณ หาดดงตาล กองเรือยุทธการ ฐานทัพเรือสัตหีบ จังหวัดชลบุรี

โทร. 095-723-3739 LINE ID: 033147689

ค่าบริการ ลอยอังคาร 2,500 บาท (เป็นราคาเหมา รวมค่าเรือ ดอกไม้ กระทง และสิ่งของที่ต้องใช้ในพิธีทั้งหมด และผู้ประกอบพิธี 1 ท่าน ซึ่งทางเรือจะเป็นผู้ดำเนินการให้)

 

เรือลอยอังคารวัดหลวงพ่อโสธร

ข้อมูลเพิ่มเติม คลิก <- – –

ลอยอังคาร วัดหลวงพ่อโสธร – บริการลอยอังคาร ลอยกระทงสะเดาะห์เคราะห์ และบริการอื่นๆ ตามต้องการ หน้าวัดหลวงพ่อโสธร จังหวัดฉะเชิงเทรา

โทร. 082-709-2984, 098-639-7874 (คุณอาท) LINE ID: 0827092984

ค่าบริการ ลอยอังคาร 499 – 999 บาท

 

บริการเรือลอยอังคาร เช่าเรือลอยอังคารท่าเรือปากเกร็ด

ข้อมูลเพิ่มเติม คลิก <- – –

ลอยอังคารเกาะเกร็ด, ลอยอังคาร ปากเกร็ด – พัฒน์ณรีบริการเรือลอยอังคาร เที่ยวเกาะเกร็ด ไหว้พระเก้าวัด ปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี

โทร. 087-345-5969, 099-209-5102 (คุณหนึ่ง) LINE ID: patnaree4545

ค่าบริการ ลอยอังคาร 999 – 1,999 บาท

 

พิธีลอยอังคาร @กองทัพเรือสัตหีบ

 

.

ลอยอังคาร ต้องลอยภายในกี่วัน

มักมีคำถามว่า ควรทำพิธีลอยอังคาร ตอนกี่โมง, ลองอังคาร ทำตอนไหน, การลอยอังคาร ต้องลอยวันไหน, ฤกษ์ การลอยอังคาร, ลอยอังคาร หลังจากเผากี่วัน, ลอยอังคาร ต้องลอยภายในกี่วัน – เนื่องจากไม่มีการระบุเวลาที่แน่นอนในการลอยอังคาร  สามารถเลือกเวลาที่สะดวกได้ตามต้องการ  แต่โดยส่วนใหญ่จะทำพิธีลอยอังคารในช่วงเวลา 10.00 – 13.00 น. ทั้งนี้เนื่องจากเป็นพิธีที่ต่อเนื่องจากพิธีเก็บกระดูก ซึ่งทำเสร็จในช่วงเช้า นั่นเอง

 

ขั้นตอนพิธีลอยอังคาร

ขั้นตอนการลอยอังคาร พิธีลอยอังคารทําอย่างไร การลอยอังคารที่ถูกต้อง มีดังนี้

 

ขั้นตอนที่ 1 การไหว้แม่ย่านางเรือ

ก่อนที่จะลงเรือเพื่อเคลื่อนไปยังจุดการลอยอังคาร เจ้าภาพจะต้องทำการไหว้แม่ย่านางเรือ เพื่อเป็นการขออนุญาตแม่ย่านางเรือว่าต้องการที่จะนำเรือลำนี้ไปประกอบพิธีลอยอังคาร

 โดยเจ้าภาพหรือประธานในพิธี ทำการลงเรือเป็นคนแรกเพื่อทำการไหว้แม่ย่านางเรือ  ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้

1. นำดอกไม้สด ธูปและเทียนที่จัดเตรียมวางรวมกันในพานลงไปในเรือด้วย

2. จุดธูปเทียนเพื่อบูชาแม่ย่านางที่หัวเรือ

3. กล่าวคำบูชาและขออนุญาตแม่ย่านางเรือในการใช้เรือในการทำกิจกรรมครั้งนี้ ซึ่งผู้ที่อยู่บนท่าเรือทุกคนจะต้องเปล่งคำบูชาและคำขออนุญาตตามเจ้าภาพหรือประธานในพิธีด้วย

4. เมื่อกล่าวจบทำการมัดเครื่องบูชากับหัวเรือด้วยเชือกที่เตรียมไว้ ถือเป็นการเสร็จพิธีไหว้แม่ยานางเรือ

เมื่อทำการไหว้แม่ย่านางเรือเสร็จแล้ว ผู้ร่วมพิธีและอังคาร พร้อมทั้งเครื่องไหว้ เครื่องบูชาที่จัดเตรียมไว้ให้นำขึ้นเรือและแล่นไปยังจุดที่สำหรับทำการลอยอังคาร  บทสวดมนต์ชินบัญชร

 

ขั้นตอนที่ 2 การไหว้อังคาร

เมื่อถึงจุดสำหรับทำการลอยอังคาร เจ้าหน้าที่ขับเรือจะทำการจอดเรือเพื่อทำพิธีไหว้อังคาร โดยขั้นตอนการไหว้อังคารมีดังนี้

1. จัดโต๊ะสำหรับทำพิธีไหว้อังคาร ด้วยการนำเครื่องไหว้อังคารที่เตรียมไว้มาวางบนโต๊ะ

2. เจ้าหน้าที่ทำการเปิดลุ้งที่บรรจุอังคาร

3. ประธานในพิธีหรือเจ้าภาพทำการจุดธูปเทียนเพื่อไหว้อังคาร

4. ทำการสรงอังคารด้วยน้ำอบไทย

5. โรยกลีบดอกไม้ที่จัดเตรียมไหว้ไปบนอังคาร

6. ผู้ที่มาร่วมพิธีทำการไหว้อังคารและโรยกลีบดอกไม้จนครบทุกคน

7. เจ้าหน้าที่จะทำการห่อลุ้งที่ใส่อังคารมาด้วยผ้าขาวที่จัดเตรียมไว้ พร้อมทั้งนำผ้าขาวมามัดจุกที่ด้านบนด้วยสายสิญจน์

8. นำพวงมาลัยดอกไม้สดมาสวมผ้าขาวไว้

9. เจ้าหน้าที่ทำการแจกดอกกุหลาบให้กับผู้ที่มาร่วมพิธีทุกคน คนละ 1 ดอก

ถือเป็นการเสร็จสิ้นขั้นตอนการไหว้อังคาร

 

ขั้นตอนที่ 3 การบูชาเจ้าแม่นที และท้าวสีทันดร

ขั้นตอนนี้เป็นการบูชาเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดร เพื่อเป็นการบอกกล่าวขออนุญาตและฝากฝังดวงวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้วกับเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดร ให้พาดวงวิญญาณไปสู่ภพภูมิที่ดี โดยขั้นตอนมีดังนี้

1. นำกระทงดอกไม้ 7 สีมาวางไหว้บนพาน

2. ประธานหรือเจ้าภาพทำการจุดเทียนจำนวน 1 เล่มและธูปจำนวน 7 เล่ม ที่เตรียมมาสำหรับไหว้เจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดร นำไปวางไว้ในกระทงดอกไม้ 7 สี

3. ทำการกล่าวคำบูชาและคำฝากอังคารกับเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดร

เมื่อกล่าวคำบูชาและคำฝากอังคารจบ ถือเป็นการเสร็จสิ้นขั้นตอนการบูชาเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดร

 

ขั้นตอนที่ 4 การลอยอังคาร

เมื่อทำการกล่าวคำบูชาเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดรแล้ว จะถึงขั้นตอนการลอยอังคาร โดยมีขั้นตอนดังนี้

1. เจ้าหน้าที่จะให้ผู้ที่มาร่วมพิธียืนสงบนิ่ง 1 นาที เพื่อเป็นการไว้อาลัยต่อดวงวิญญาณผู้ที่เสียชีวิต

2. ประธานหรือเจ้าภาพทำการโยนเงินเหรียญลงไปในทะเล ในบริเวณที่จะทำการลอยอังคาร  การโยนเหรียญเป็นธรรมเนียมที่ปฏิบัติตามความเชื่อว่าเงินเหรียญเป็นเงินสำหรับเบิกทางให้กับดวงวิญญาณ ซึ่งมักจะโยนทางด้านซ้ายของกาบเรือ 

3. ลอยกระทงดอกไม้ 7 สี จากการบูชาเจ้าแม่นที-ท้าวสีทันดรลงไปในน้ำ โดยในการลอยกระทงห้ามโยนลงไปในน้ำ เพราะถือเป็นการไม่เคารพ ให้ค่อย ๆ วางกระทงลงบนผิวน้ำอย่างช้า ๆ หากกาบเรือสูงและไม่มีบันไดลงจนไปถึงผิวน้ำให้นำสายสิญจน์มาผูกเป็นสาแหรกแบบ 4 เส้น และนำกระทงดอกไม้ 7 สีวางตรงกลาง และหย่อนกระทงและสายสิญจน์ลงไปบนผิวน้ำพร้อมกัน

4. นำสายสิญจน์ผูกติดกับผ้าขาวที่ห่อลุ้งเอาไว้

5. นำสายสิญจน์ส่งไปยังผู้ร่วมพิธีทุกคนได้จับ ในการจับให้ค่อย ๆ จับ อย่าดึงจนสายสิญจน์ขาด

6. ประธานหรือเจ้าภาพทำการอุ้มผ้าขาวพร้อมพวงมาลัยดอกไม้สดที่ห่อลุ้ง ที่มีสายสิญจน์ผูกติดอยู่ นำไปวางบนผิวน้ำอย่างช้า  ซึ่งการนำลุ้งวางบนผิวน้ำห้ามทำการโยนเด็ดขาด  สำหรับเรือที่มีกาบเรือสูงมากและไม่มีบันไดลงไปถึงผิวน้ำ การวางลุ้งบนผิวน้ำไม่สามารถทำได้ ให้นำสายสิญจน์มาผูกเป็นสาแหรกแบบที่มี 4 สาย และนำลุ้งวางไว้ตรงกลางสาแหรก แล้วประธานจึงทำการหย่อนสาแหรกสายสิญจน์และลุ้งไปบนผิวน้ำพร้อมกันอย่างช้า ๆ

7. เมื่อลอยลุ้งไปบนผิวน้ำแล้ว ให้ผู้ร่วมพิธีทำการโรยดอกกุหลาบที่อยู่ในมือผู้ร่วมพิธีลงไป ตามด้วยของเครื่องไหว้ที่เหลืออยู่บนเรือทุกชิ้นลงไปในน้ำ เช่น กลีบดอกไม้ ธูป เทียน เป็นต้น

8.  ทำการขับเรือวนซ้ายในบริเวณที่ทำการลอยอังคารจำนวน 3 รอบ 

 

เมื่อทำการวนเรือครบ 3 รอบแล้ว ถือเป็นการเสร็จสิ้นพิธีลอยอังคาร

 

การลอยอังคารเป็นพิธีที่เสร็จสิ้นภายในวันเดียว ซึ่งทางเจ้าภาพสามารถกำหนดวันเวลาและสถานที่ในการลอยอังคารได้ และหากท่านไม่สามารถจัดเตรียมอุปกรณ์สำหรับทำพิธี ปัจจุบันนี้มีร้านค้าและหน่วยงานที่ให้บริการจัดอย่างครบครัน ทั้งของเครื่องไหว้และเรือสำหรับเดินทางไปลอยอังคาร เพื่อญาติและลูกหลานได้ใช้ในการลอยอังคารเป็นการแสดงความเคารพรักและส่งดวงวิญญาณของผู้ตายให้ไปสู่ภพภูมิที่ร่มเย็นเป็นสุข

 

ทำไมต้องเอากระดูกของผู้ตายไปทำพิธีลอยอังคาร มีวิธีการที่ดีกว่านั้นไหม

 

เผยขั้นตอนพิธีลอยอังคารหลวงพ่อคูณ | 24 ม.ค. 62

 

“ลอยอังคาร”ธุรกิจหลังความตาย

จำนวนคิวจองในการทำพิธีลอยอังคาร จะค่อนข้างเยอะในช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ มีค่าใช้จ่ายประมาณหลักพันต้นๆ

 

 

บทความที่น่าสนใจ:

สวดอภิธรรม พิธีสวดพระอภิธรรมศพ ความเป็นมาและความสำคัญ

ทำบุญ 100 วัน งานบุญครบรอบวันเสียชีวิต ส่งกุศลให้กับดวงวิญญาณผู้วายชนม์